Thursday, August 20, 2009

Central North Division SAY Rally 2009

Central North Division SAY Council chuan thu chhuah siamin kum 2009 SAY Rally chu Ratu Corps lamah nei turin ruahmanna an siam a, Division chhunga Corps leh Society te pawh lo in puahchah tur leh Tawngtaina a tam thei ang ber lo hmang turin min ngen a ni. A hun leh Ni erawh la hriatchian a la ni rih lo

ZING KAR HMA TAKAH CHUAN - General Shaw Clifton

Zingkar hma tak (khawfingchah hun lai vel) hi hun mak danglam tak a ni a.Beiseina tha leh thianghlim tak emaw hun lokal tur hlauthawng taka in ngaihtuah veng veng a awl thin. Nang enge i an, i tha maw? zingkar ah hian.
Chanchintha Marka ziak Bung 15-na chu ‘Zing hma takah chuan (NIV)’ ti a intanin, zan hun leh chhun inthenna zingkara thilthleng te kan hmu a. Pathian Fapa, Lal Isua Krista chu a thian hnai tak leh zirtir ni bawk Juda Iskariota’n phatsanin, tangka sawmthum(30)-in Jerusalem Temple vengtute hnenah a mantir a. Chumai nilovin, A mi rin ber Peter-an chiang tak takin a phatsan bawk a. Chumi hnu ah Jerusalem Puithiamte chuan Isua chu mipui hmaah dan hmanga thiamloh chantir tumin thu an zawt fiah a.
‘Zingkar hma takah’ chuan Isua, Nang leh Kei Chhandamtu chu Rome sipaite kutah, rorelna hnuhnung neihsak turin an hlan a. Pilat-a chuan Isua chu zawhna hrang hrangte a zawt a, nimahse chhan in a awm lo. Sualna neilo Isua chu, beram talhtur, mahni inveng theilo ang mai a ngawi rengin he hun harsa takah hian thiamthu sawi turin a ka a ang lo a ni. Zingkara mipui thinrimte nawrna, a hlauh avang leh tihlawm nan Pilat-a chuan Isua chu an kutah a hlan a, A aiah mi hnawksak, tualthattu Barabba chu a chhuah sak ta a.
Heng thil zawng zawngte hi Isua’n a thihna tur Golgotha hmun a pan hma zingkara thleng a ni. Nasa taka vua in, tihduhdahna tinreng an tuar tir a. Diriamna tinreng hmangin an cheksawlh a, A lu thianghlimah chuan hling lukhum an khumtir a. Kawngzawhna zawnga lungchhiat thlak ber mai chu, lungngaihna vawrtawp nen Kalvari tlanga Golgotha lam pan chuan an zawh pui ta a. Chu luruh hmun ah ngei chuan rukru pahnih(2) nen tunlai hun thleng pawh a hremna rapthlak ber chu tuartir in A awm a. A kut leh ke ah kilhna thirkhen a kilhin Kross ah chuan khaikanin A awm ta a ni. Darkar 6 hnu ah, A Pa Pathian hnen ah chuan ngaihdamna dilsakin a au chhuak a.
Zingkar hma tak hi Isua tuarna leh khatih hun laia thilthleng kha uluk taka ngiahtuah nan hun tha tak a ni. Isua ngei pawh kha Pa Pathian awmpui leh chenchilh tlat anih zia lantir nan ‘zingkar hma takah’ kaihthawh a ni si a.
Zingkar hma tak hi thenkhat tanchuan rilru mumal lo tak, a chhia leh tha pawh thliar hleithei lova awm hun a ni thei tih Isua mantute leh a mantirtuten an ruahmanna thalo tak chu tipuitling tura hmanhmawh taka an chet rum rum atang khan hmuh theih a ni.
Enge ni i hmuh tak le? Engtin nge i awm? Zingkar hma taka thil thleng Pathian Lehkhabu a kan hmuh hian i ngaihtuahna a ti tho em? Isua kha rorelna dik lo tak avang khan i lainatin i khawngaih em? Hreawm tiin ilo tuarpui ve nge, nangmah ah, Isuan keimahni min hmangaihna thianghlim tak, hrereng chunga kan aia A tawrhna avang khan, langsar lo takin, a ruk taka lawmna riau i nei zawk?!
Zingkar hma takah chuan ni eng thar duhawm tak kan hmu thin a. Thawhlehna ropui tak leh thlanruak chu kan hmu a. Kalvari chu a tawpna nilovin bul tanna alo ni ta!
Zingkar hma taka Kalvari lam pan hi a tha a, nitin hian hma taka Lalpa bula kal hi a fuh ber fo a ni. Lawm taka min lo pawm turin Tholeh kan Lalpa chuan Amah kan pan hun a nghak a. A ngaihdamna leh lawmna chu kan zavaia chunga he Good Friday leh Easter ah hian lo thleng se tih chu ka tawngtaina a ni.

THINGLUNG TAKIN PATHIAN CHIBAI I BUK ANG U (Let us Worship GOD, Hole-Heartedly) - S.Lalrengpuia Bazar Corps, Aizawl

Mi thiam tak tak ten Salvationist-a Article an ziah ka lo uipui-tuilian thlir ve vauh vauh thin a, ka hlawkpuiin Thlarau lamah pawh hma ka sawn phah hle mai. Kei aia ziak mi leh chhiar zau zawkte’n han ziak zawk ta se aw!! hei ai hian mi rilru a khawihin a tla na zawk ngei ang. Mahse Thlarau Thianghlim in ziak tura min pek anih miau avangin mahni insit tak chungin ka’n thai rang ve hrim hrim ange.

Bible ah chuan “Aw Lalpa, Ka Pathian, Ka thinlung zawng zawngin ka fak ang chia; I hming hi kum khua in ka Chawimawi ang” (Sam 86:12) tih kan hmu a ni. YWAM-a ka thawh laia Pathian kan biak dan kha ka rilru ah hian a la cham reng thin, a thenin ram hrang hrang flag hi kan Worship neih chhung zawng chuan an lo vai vak vak thin a, a awmzia chu ram hrang hrangah Revival thleng se an duh vang a ni. Thlarau Thianghlim hnathawh ang zelin Pathian chibai kan buk thin. Thlarau Thianghlim in hna a thawh tak tak chuan YWAM Staff-te leh Students zawng zawng hi kan phu suau suau ni ber mai hian ka hria, a nuamin a hlimawm hle thin. A chang phei chuan Tabla leh Sitar nen Bhajan Songs (Hindi hla hmanga Pathian fakna) hlir ten Pathian kan chawimawi a, a awmzia a kip a kawiin hre se su mah suh ila, Thlarau a zalen tlat avangin hlim takin Amah kan fak thin.
Pathian kan biak dan ka sawiselna lam nilo se, Mizo Society-in a Pathian kan fak dan tlangpui chu kan ti ruai ruai a, a tawpah kan in ngui ban lek lek zel thin ni in a lang. Kan thlarau chan alo in ang tawh bawk silo nen, a then mittui tlak zawih zawih laiin a thente phei chuan kan hla bu kan lo dah tau nghawng nghawng thin ti ila ka sawi sual awm love.
Pathian chibai bukna nung, thianghlim, hlimawm leh phurawm, awmze nei zawk bawk sia kan kal a tul takzet tawh a ni.
Worship kan tihte hi a huang kan tizau tawk lo nite hian a lang. Kan Worship karah te hian fiamthu thianghlim (Summer Praise-a SAY Evan i/c-in tu emaw a char ang kha) leh min tiphur thei chi, hlim tak si a kan hlawkpui tur, mut tichhuak lo items (Make a melody action song..etc ang chi) ang te kha han tel zauh thin se.
Mize hran theuh neia din kan nih avangin Pathian kan fak leh chawimawi duh dan a in ang vek kher lo ang. Mahse kan fak leh chawimawi a hi hrechiang ila,
Thlarau Thianghlim chu zalen takin chet tir ila, kan inkarah inremna leh inlungrualna a lo piang anga, ning lo leh phunnawi hauh lovin Amah chu kan fak za thei dawn a lo ni. Keimahni theuh hi kan in hawn a, Thlarau Thianghlim chetna kan dal loh hmasak te pawh a ngai a ni tih hre tel ila.
Tunlai thalaite phei chu thil ning zung zung chi kan nih tawh hlawm avang hian mipui chanvo tam thei ang ber chi a kan inkhawmna te hi kaihhruai a hun tawh hle a ni. Thusawi (Sermon) ngawr ngawr nilo deuh, boring si lo, Thlarau Thianghlim zalen taka a chetna tur dal bawk silovin, Thinlung takin Pathian i fak/chawimawi ang u.

“Ka Eng leh ka Chhandamna I ni
Ka hlau tawp lovang;
Ka chakna ber I ni LALPA
Tunge ka hlauh ang le
Khawvel in min do mahse;
Hei hi ka hre reng ang
Kum khua in LALPA ka fak ang
I hming thianghlim tak chu...”

India Rama Territory te

Northern Territory - THQ, New Delhi
Eastern Territory - THQ, Aizawl, Mizoram.
Western Territory - THQ, Mumbai
Central Territory - THQ, Chennai
South Eastern Territory - THQ, Tamil Nadu
South Western Territory - THQ, Trivandrum, Kerala

Thawhhona tha/Tanrualna - SAY Rawngbawlna ah

Kan thupui- Thawhhona tha/Tanrualna-SAY Rawngbawlna ah’ tih hi thupui pawimawh tak mai a ni a, hemi thawhhona tha leh tanrualna tello chuan kan rawngbawlna hian engtik ah mah hma a sawn thei ngai dawn lo a ni.
Khawvel mihring tungchho a kal te hian tangkaina kan nei vek a, a tu a te pawh hi chhia leh tha hriatna nei kan nih phawt chuan engemaw kawng takin tangkaina kan nei vek a ni. Thawhhona tha nei tur chuan kan mimal nun hi a pawimawh em em a, chutih rualin mi chapo tak leh mahni hmasial te kan nih erawh chuan midang kan thawhpui thei dawn lo a ni.
Mizo Society hi a tlangpuiin awmho nuam ti mi, chhiatni that ni a inlen pawh hnam kan ni a, pi pu te atang tawhin thenawm khawvengte nen inlen pawh a, a huho a thil ti thin hnam kan ni. Chuvang chuan vengchhung ah leh khawtlangah pawl hrang hrang a tam hle a, chung pawl hrang hrang a va tel a, va in phochhuak tur leh midang te va thawhpui tur kan nih phei chuan mi hawihhawm tak leh mi inngaitlawm tak kan nih a ngai a ni. Chutiang mi kan nih chuan midang nen thawhhona tha kan nei thei dawn a ni.
Mizo Society ah hian Khawtlang/Kohhran hi a pawimawh em em a, mitin deuhthaw hi Khawtlangah emaw Kohhranah emaw inhmanna kan nei deuh vek a tih theih a ni. Chumi a nih avang chuan Pawl/Kohhran a lo chak theih nan tanrual leh thawhhona tha hi a pawimawh em em a ni.
Abik takin Bazar Corps SAY memberte hian engtinnge thawhhona tha kan neih theih ang? Mimal thahnem ngaihna chauh emaw, mimal hmalakna chauh emaw mai chu a tawk lo a, member zawng zawngte kan zavaia tanrualna lehinpekna a pawimawh hle a ni. SAY rawngbawlna ah hian thawhhona tha/tanrualna nei tur chuan Incharge hrang hrangte hi an pawimawh em em a, incharge te hian memberte hip theihna turin programme an siam thiam a ngai a, an mahni mawhphurhna ah chauh nilo in - incharge dangte hmalakna ah pawh in phurpui tawn a, in tawiawm thiam hi a tha hle a ni. Entirnan- Sports incharge in chak takin hma a al a, a phur em em laiin sports lamah kan lo tui ve loh mai avanga tel ve loh mai te, music incharge hmalakna in zaipawl tha tak nei thei turin hla zir te a lo ngai a, zailam kan lo ti li vak lo emaw, kan lo tui vak loh vanga hlazir loh mai te hi ching lo ila. Kan theih tawpin in tawiawm hram hram tum thin zawk ila, chu chuan SAY rawngbawlna pawh a ti chakin a ti hmasawn ngei ang.
Tin, member te paw’n kan zir ve a ngai khawp mai, mihring kan ni a- mil vak lo zawng te kan lo nei a nih pawhin kan millo a ni tih kha tih lan vak kher a mawilo-he rawng kan bawlna hi kan theihna vangte, kan tlin vangte a nilo a, khawngaih rawngbawlna hna a ni a, Pathian rawngbawlna tak tak a ngai tute chu thawhpui an nuam a, rawngbawlna pawh a nung bik thin a ni.
Tin, mahni SAY member pui rel neuh neuh chin te, thian inkawmngeih fal bik awm tlat-midangte tan a tel ve rem lo leh awm tinuam lo khawp a inkawmngeih bik tlat te, mi rilru tina thei zawng a tawngkam hman leh mi’n an theih ang tawk leh an thiam ang tawk a an thiltih ve lo nuihzat chin te hian thawhhona tha a siam thei thin lo.
Tin, rawngbawlna kawngah hian Pathian tana theihtawp kan chhuah hi a hlu em em a ni. Kan phur chang leh hunawl kan neih chang chauh nilo-hman lo chung leh peih vak lo chung pawh a inkhawm hram hram te hi a hlawk duh khawp mai. Chuti nilo a ‘Thlarau a thawk lo’ tih vang mai mai a inkhawm kan thulh fo chuan Thlarau Thianghlim pawl theih loh lek hian kan awm mai ang tih a hlauhhawm a ni.
(He article ngaihnawm tak hi Maj. Lalthansanga Brigade ten Literature Nite-a an ziah a ni)

INDIA RAMA ORDER OF THE FOUNDER DAWNG TAWH TE

Order of the Founder(OF) hi General William Booth-a boral atanga kum 5-na, 1917-ah a fapa General Bramwell Booth-a tanchhuah a ni a. Sipai hnathawk tha filawr, Hmuchhuaktu pawhin chawimawi tlak nia a ngaih ngei tur te hnenah hlan thin a ni.

A hmasa ber atan kum 1920 khan officer 15 leh sipai 1 hnenah OF hi hlan a ni.

He chawimawina hi pekchhuah a ni zen zen lova. A chhan chu IHQ-a hotu lian ten hemi atana hming pek luh reng reng chu uluk leh fimkhur takin an lo endik zel thin vang a ni. Chuvangin he chawimawina dawngtu, an hnathawh that vanga entawn tlak tak tak te hi an chhuanawm em em a ni.

India rama he chawimawina dawngtu te zingah hian India mi officer leh sipai bakah, India mi ni lo officer he rama hna lo thawk tawh thenkhat ten an dawng a ni. India rama OF dawng tawh te chu heng mi te hi an ni:

1. Commissioner Booth-Tucker (IHQ): British awp India rama Chhandamna Sipai Pawl bul tantu leh thehdarh tura kum tam tak chhung rim tak leh thahnemngai taka a lo thawh avangin leh a bik takin, he rama hnam hnufual Criminal Tribes te zinga chhandamna leh khawngaih rawngbawlna bul a tanna avangin kum 1920 khan OF hi a dawng. [Criminal Tribes ho chu India awptu British ten the Criminal Tribes Act of 1871 hmanga hnam mawl leh hnuaihnung thenkhat - Criminal Tribes nia an puan hote an ni a. Ramhnuaia chengin an pemkual thin a. British ho chuan "India ram chu chi leh kuanga zira eizawnna hrang (caste profession) awmna ram a ni a, misual leh pawikhawihtu ni lose ramhnuaiah an khawsa lovang" an ti a. Tin, heng hnam ho hi an at leh mawl vangin sawrkar hnuaia intukluh an thiam lova, chuvangin sawrkarin heng hnam ho leh an thlah te zawng zawng hi misual leh pawikhawih hmangah a puang tawp ringawt a. heng hnam zinga tuemaw chungah pawikhawihna thleng ta se, a titu kha thiltisualah ngaih a ni lova, Police lam pawhin hma an la ngai lo. India khawthlang ramriah te, Punjab-ah te, West Bengal-ah te, Madras-ah te, Maharastra, Rajasthan leh India hmun dangah te an cheng a. -Eds.]

2. Lieut. Colonel Yesu Patham (Walter Keil): Officer atanga a chawlh hnuah kum tam tak chhung India mite zingah inpumpekna, rinawmna leh thahnemngaihna nena rawng a bawl vangin kum 1923 khan OF a dawng.

3. Commissioner Mrs Lucy Booth-Hellberg: Hun khirh leh harsatna karah rawngbawlna tha bik taka kalpui tura mi nghet, koh a nihna hmun apianga rawngbawl tura inpeih mi a nih avangin kum 1933 khan OF hlan a ni a. Chhandamna Sipai Pawl rawngbawlnain India leh France leh a hnuah, South America te a thlen tirh lam khan heng ramah te hian rawng a lo bawl tawh a ni.

4. Commissioner Arthur Robert Blowers: India rama Chhandamna Sipai Pawl thehdarh rawngbawlna (Missionary work)-a hmahruaitu leh bul tantu, hna thawk tha em em a ni a. India ram luma kum 37 a awm chhungin mahni hmasialna nei miah lovin rim takin a thawk a. Thingtlangah chengin, tawrhna leh hrehawmna hmaa zam ngai lo mi a ni a. Tihduhdahna leh hmuhsitna huaisen taka tuarin lung inah a tang hial a. Krista ang maia rawng a bawlnaah hian Chhandamna Sipai Pawl thil tum bulpui leh inawp dan leh tihdan chu chhinchhiah tlak takin a lanchhuah tir thin. Kum 1937-ah OF a dawng.

5. Colonel William A. Noble, M.D., F.A.C.S., F.I.C.S.: India rama pharte zinga Sipai Pawl rawngbawlna bul tantu a ni a. Doctor niin mit zai thiam bik (eye surgery specialist) a ni a. Travancore-ah damdawi in peng engemaw zat a din a. India rama kum 36 rawng a bawl chhung hian mi sang tam tak a tidam a. A rawngbawlnaah milian leh mite, mi rethei leh hausa leh lal fapa pawh thliar chuang lova rilru, INDIA RAMA ORDER OF THE FOUNDER DAWNG TAWH TE:

Order of the Founder(OF) hi General William Booth-a boral atanga kum 5-na, 1917-ah a fapa General Bramwell Booth-a tanchhuah a ni a. Sipai hnathawk tha filawr, Hmuchhuaktu pawhin chawimawi tlak nia a ngaih ngei tur te hnenah hlan thin a ni.

A hmasa ber atan kum 1920 khan officer 15 leh sipai 1 hnenah OF hi hlan a ni.

He chawimawina hi pekchhuah a ni zen zen lova. A chhan chu IHQ-a hotu lian ten hemi atana hming pek luh reng reng chu uluk leh fimkhur takin an lo endik zel thin vang a ni. Chuvangin he chawimawina dawngtu, an hnathawh that vanga entawn tlak tak tak te hi an chhuanawm em em a ni.

India rama he chawimawina dawngtu te zingah hian India mi officer leh sipai bakah, India mi ni lo officer he rama hna lo thawk tawh thenkhat ten an dawng a ni. India rama OF dawng tawh te chu heng mi te hi an ni:

1. Commissioner Booth-Tucker (IHQ): British awp India rama Chhandamna Sipai Pawl bul tantu leh thehdarh tura kum tam tak chhung rim tak leh thahnemngai taka a lo thawh avangin leh a bik takin, he rama hnam hnufual Criminal Tribes te zinga chhandamna leh khawngaih rawngbawlna bul a tanna avangin kum 1920 khan OF hi a dawng. [Criminal Tribes ho chu India awptu British ten the Criminal Tribes Act of 1871 hmanga hnam mawl leh hnuaihnung thenkhat - Criminal Tribes nia an puan hote an ni a. Ramhnuaia chengin an pemkual thin a. British ho chuan "India ram chu chi leh kuanga zira eizawnna hrang (caste profession) awmna ram a ni a, misual leh pawikhawihtu ni lose ramhnuaiah an khawsa lovang" an ti a. Tin, heng hnam ho hi an at leh mawl vangin sawrkar hnuaia intukluh an thiam lova, chuvangin sawrkarin heng hnam ho leh an thlah te zawng zawng hi misual leh pawikhawih hmangah a puang tawp ringawt a. heng hnam zinga tuemaw chungah pawikhawihna thleng ta se, a titu kha thiltisualah ngaih a ni lova, Police lam pawhin hma an la ngai lo. India khawthlang ramriah te, Punjab-ah te, West Bengal-ah te, Madras-ah te, Maharastra, Rajasthan leh India hmun dangah te an cheng a. -Eds.]

2. Lieut. Colonel Yesu Patham (Walter Keil): Officer atanga a chawlh hnuah kum tam tak chhung India mite zingah inpumpekna, rinawmna leh thahnemngaihna nena rawng a bawl vangin kum 1923 khan OF a dawng.

3. Commissioner Mrs Lucy Booth-Hellberg: Hun khirh leh harsatna karah rawngbawlna tha bik taka kalpui tura mi nghet, koh a nihna hmun apianga rawngbawl tura inpeih mi a nih avangin kum 1933 khan OF hlan a ni a. Chhandamna Sipai Pawl rawngbawlnain India leh France leh a hnuah, South America te a thlen tirh lam khan heng ramah te hian rawng a lo bawl tawh a ni.

4. Commissioner Arthur Robert Blowers: India rama Chhandamna Sipai Pawl thehdarh rawngbawlna (Missionary work)-a hmahruaitu leh bul tantu, hna thawk tha em em a ni a. India ram luma kum 37 a awm chhungin mahni hmasialna nei miah lovin rim takin a thawk a. Thingtlangah chengin, tawrhna leh hrehawmna hmaa zam ngai lo mi a ni a. Tihduhdahna leh hmuhsitna huaisen taka tuarin lung inah a tang hial a. Krista ang maia rawng a bawlnaah hian Chhandamna Sipai Pawl thil tum bulpui leh inawp dan leh tihdan chu chhinchhiah tlak takin a lanchhuah tir thin. Kum 1937-ah OF a dawng.

5. Colonel William A. Noble, M.D., F.A.C.S., F.I.C.S.: India rama pharte zinga Sipai Pawl rawngbawlna bul tantu a ni a. Doctor niin mit zai thiam bik (eye surgery specialist) a ni a. Travancore-ah damdawi in peng engemaw zat a din a. India rama kum 36 rawng a bawl chhung hian mi sang tam tak a tidam a. A rawngbawlnaah milian leh mite, mi rethei leh hausa leh lal fapa pawh thliar chuang lova rilru, thinlung leh taksa zawng zawng nena hnathawk mi, a nuna Kristian nundan lantir mi a ni. November 1957-ah OF a dawng.

6. Lieut-Colonel Kawl Khuma (N.E. India Territory): Mizoram leh a hnu lamah Cachar District leh Manipur State-ah te Chhandamna Sipai Pawl din a nih theihna tura hmathlir (vision) ropui tak neiin, tumruhna nena bul tantu a nih avangin kum 1966 khan OF a dawng.

7. Lieut-Commissioner (Dr) A. Bramwell Cook (R), (New Zealand): India rama chief medical officer kum 23 a nih te nen kum 50 chuang mite taksa leh thlarau dam nana inpe zoin rim takin rawng a bawl a, officer atanga a chawlh hnu pawhin kum 15 rawng a bawl chhunzawm bawk. Ni 26 September 1983-ah OF a dawng..

8. Mrs Commissioner Grace Sughanantham (India South-Eastern Territory): Officer nihna leh nu nihnaah leh mite rawngbawl sak kawngah India mi officer nupui te zingah entawn tlak taka kum 50 chuang rawngbawltu a ni a. Ni 10 September 1988-ah OF a dawng.

9. CSM C. Thangkima (India Northern Territory): Samari mitha ang, rorel kawnga thu tihtluk thiam leh thlarau inhawng, Corps leh Division-in a mamawhna apianga thilpek nasa taka pe mi, India Hmarchhar ring lo mite tana rawngbawlna (Outreach)-a thawh hlawk tak, fuihtu leh tichaktu a ni. Ni 13 January 1990-ah OF a dawng.

10. CSM Lalzuala (India Eastern Territory): Kum 40 chuang local officer entawntlak tak niin rawng a bawl a. Mizoram leh a thenawm state-a Chhandamna Sipai Pawl ram zauh tura thawhhlawk tak a ni. Ni 21 March 1993-ah OF a dawng.

11. CSM Darthuama (India Eastern): Local Officer niin kum 45 rawng a bawl a. Manipur State-a Sipai Pawl dintu zingah hmahruaitu a ni a. Hemi state-a awm Children’s Training Higher Secondary School, Motherless Babies’ Home leh Destitute Children’s Home te din nana bul tantu a ni bawk. Ni 15 October 2000-ah OF a dawng.

12. Major Jorun Goksoyr (Norway, Iceland and the Faeroes): India mite tana thawk turin dam chhung atan a inpe a. A bik takin, Chennai khawpuia chhungkaw harsa te tana sikul siam, English Medium Matriculation School dinna kawnga a hnathawh hi a chhuanawm hle. Ni 6 January 2001-ah OF a dawng.

13. Colonel Sawichhunga(Retired) (India Eastern Territory): General Shaw Clifton chuan “A inpekna, hnathawh leh hlawhtlinna te uluk taka zirchian a nih hnuin he mi bik chawimawina, mi thenkhat ten an lo dawn ang hi, dawng tlak a ni” a ti. Colonel Sawichhunga, India Eastern Territory-a Territorial Commander pawh lo ni tawh hian ni 4 Feb, 2007-ah OF a dawng.

LITERATURE - F.Lalrinliana CLS (Bazar Corps, Aizawl)

Thu leh hla awmze nei a phuah emaw, ziak emaw tihna a ni. Thenkhat chuan ziak kher lo pawh, kan pi leh pu ten nundan phung emaw kalphung an lo siam te pawh hi a huam tel a ni an ti bawk. A enga pawh chu ni se literature Sipai pawlin a hman chhan hi kan chian zawk a pawimawh.

Chhandamna Sipai Pawl chuan ziaka rawngbawlna hi a ngai pawimawh em em a. Hei hian rawngbawlna ah nasa takin hna a thawk tih a hre chiang a. Kum 1878, January atang khan ziak a rawngbawlna hi a lo kalpui tawh a ni. East London Evangelist hi Salvation Army ten ziak a rawngbawlna an neih hmasak ber a ni. Tin, kum 1881 khan War Cry ti a thlak a ni ta a, Editor hmasa ber chu C.P Erswhile a ni.

A tum ber chu Sipai Pawl chanchin, misual piangthar/chhandam chanchin chhuahna a ni a, mi tam tak ten chhandamna an lo hmuh phah a ni. Ziak a rawngbawlna hi ngawireng a rawngbawlna hlawhtling ti te pawhin sawi thin a ni.

Mizoramah pawh ziak a rawngbawlna hi hun rei tawh tak kum 1934 atang khan kalpui a lo ni tawh a. Hei hian rahtha tak mai chhuahin chhandamna pawh mi tam tak ten an lo hmuh phah tawh a ni. Tunah hian Mizo tawngin ziak a rawngbawlna hi kalpui mek zel a ni a, Sipai Tlangau, Raldona, Chunnun Par leh adangte kalpui a ni a, tin Corps tinah Thalai chanchinbu hi kan nei deuh vek bawk.

Communist ramah chuan ziak a rawngbawlna hi a pawimawh em em a. A lang a pau a thuhrilh te hi a harsat avangin heng harsatna tam tak hi kan tawk lo deuh a, mahse chuti chung chuan hmun tam takah chuan Kristiante nek chepna a nasa ve tawh hle. Martar pawh tam tak an awm ve tawh a ni. Chuvang chuan Bible Society of India pawh in tan nasa tak mai lain sum tam tak sengin, hnam hrang hrang tawngin Vible an let a, chungte chu sem a ni a. Tin, keimahni ngei pawhin tlawm zawkin kan lo lei thei ta a ni. Heng Bible Society a Member kan lo nih ve avang hiam mi tam tak hnenah ziakin rawng kan bawl tihna a lo ni.

Ziak a rawngbawlna hian Pathian ram zauhna kawng ah hma nasa takin a la tih kan hriat nawn a tha a, kan thlen phak lohna ah pawh rawng kan bawl thei. Chuvang chuan ziak a rawngbawlna hi nasa leh zual a kalpui theuh turin Sipai tinte kan in ngen a, Ziak a rawng i bawl khan misual thi tur tam takin chhandamna an chan phah a ni tih hria a, nasa lehzual a tan la turin Lalpan malsawm che rawh se.


"Ram thim rawngbawlna a ni emaw, Sum leh pai peipunna atana hmalakna a ni emaw, Social Work lama hnathawhna a ni emaw, hma kan lakna hmun apiangah Literature hian hma min hruaisak lo anih pawhin, kan rual talin a kal ve tur a ni a, Literature hi kan hnungah kan dah phawt chuan kan hnathawhna hian hma a sawn chak lo anga, hnu hma chhui tur mumal a nei lo anga, mi hmasawn rualin ke kan pen thei hek lovang".
(Salvation Army Thu leh Hla)
- Lt. Col. Lalramliana